Umhverfislegir þættir hafa áhrif á heilsu fólks 

Margir og ólíkir umhverfislegir þættir geta haft bein áhrif á heilsu og líðan fólks. Megimarkmið starfsemi Ósa og dótturfélaga er að auka lífsgæði einstaklinga og stuðla að heilsu og vellíðan landsmanna. Það gerum við með öflugu framboði lyfja, lækningatækja, rekstrarvara og heilsueflandi vara og víðtækri vörustjórnunar- og dreifingarþjónustu við heilbrigðisgeirann. Okkur er umhugað um að efla og hámarka efnahagslega og félagslega velferð og vellíðan þjóðarinnar en því hlutverki viljum við gegna án neikvæðra áhrifa á umhverfið. Við leggjum því ríka áherslu á að lágmarka umhverfisáhrif þegar kemur að starfsemi samstæðunnar sem og í allri okkar virðiskeðju.

Sameiginleg umhverfisstefna Ósa og dótturfélaga

Ósar og dótturfélögin hafa sett sér sameiginlega umhverfisstefnu til tveggja ára í senn. Að þeim tíma liðnum skal stefnan endurmetin og yfirfarin. Tilgangur stefnunnar er að tryggja að stefnan og árangursmat hennar sé hluti af stefnumótun Ósa og dótturfélaganna. Stefnan nær til samstæðunnar í heild og skal vera leiðbeinandi fyrir félögin sem mynda hana, stjórnendur og starfsfólk. Stefnan nær til þess hvernig Ósar og dótturfélögin, saman og hvert fyrir sig, geta lagt sín lóð á vogarskálarnar til betra og heilbrigðara samfélags og umhverfis, samhliða heilbrigðum og arðbærum rekstri.

Umhverfisvottun við hönnun á framtíðarhúsnæði samstæðunnar

Eitt af stærstu verkefnum Ósa er uppbygging heilsubyggðar á Arnarneshálsi í Garðabæ en þar verða framtíðarhöfuðstöðvar Ósa.

BREEAM vistvottun í Arnarlandi

”Með umhverfis- og sjálfbærnimál að leiðarljósi verður skipulag hverfisins með þeim hætti að það uppfylli skilyrði um BREEAM vistvottun. Vottunin hefur það markmið að tryggja efnahagslegan og samfélagslegan ávinning á sama tíma og dregið er úr umhverfisáhrifum. Þannig styður verkefnið við stefnur og gildi samstæðunnar um sjálfbærni og samfélagslega ábyrgð.”

Hálfdan Gunnarsson, framkvæmdastjóri Parlogis, leiðir uppbyggingu á atvinnuhluta landsins fyrir hönd Ósa.

Starfsfólk Ósa og dótturfélaga er lykillinn að því að öll fyrirtæki innan samstæðunnar nái markmiðum sínum, og þar skiptir engu hvort þau markmið séu viðskiptalegs eðlis eða á sviði sjálfbærni og umhverfisverndar. Vinnuumhverfið og þeir umhverfisþættir sem móta það er þannig mikilvægur þáttur þegar horft er til lífsgæða í starfi. Árið 2022 var hafist handa við talsverðar breytingar á núverandi húsnæði samstæðunnar sem lauk formlega árið 2023. Við breytingarnar var haft hliðsjón af þeirri starfsemi sem fram fer innan húsnæðisins sem er í senn fjölbreytt og kallar á mismunandi þarfir. Hugað var að hljóðvist ákveðinna rýma þar sem eðli starfseminnar kallar á slíkar kröfur. Veggir ákveðinna rýma voru klæddir með hljóðdempandi plötum og önnur rými fengu einnig yfirhalningu og aukinn hlýleika. Fundarherbergjum var fjölgað og þau yfirfarin með tilliti til lýsingar, hljóðvistar og tækjabúnaðar. Ákveðin vinnurými voru hönnuð eftir sérþörfum starfseminnar.

Kortlagning umhverfisþátta og kolefnisbókhald í stöðugri þróun

Það er mikilvægt að fylgja eftir stefnumótun og stjórnun umhverfismála í ljósi nýrra laga og reglna, starfshátta þeirra atvinnugreina sem samstæðan starfar í, tækniþróunar, þarfa neytenda og væntinga viðskiptavina. Kortlagning umhverfisþátta í starfsemi Ósa er í stöðugri þróun. Niðurstöðurnar eru skráðar í kolefnisbókhald þar sem stuðst er við losunarstaðla frá Umhverfisstofnun fyrir alla þætti nema fyrir hitaveitu og flugsamgöngur. Fyrir hitaveitu er notast við upplýsingar frá Veitum og fyrir flugferðir er notast við reiknivél frá ICAO sem reiknar kolefnislosun flugferða. Með því að skrá áhrif rekstursins á umhverfið getum við séð árangur af þeim aðgerðum sem stuðla að því að lágmarka umhverfisáhrif en einnig óeðlileg frávik sem gerir okkur kleift að bregðast við á ábyrgan hátt. Undanfarin ár hefur verið lögð áhersla á aukna upplýsingaöflun fyrir fleiri losunarþætti undir umfangi 3 og sú vinna heldur áfram næstu ár.

  • Umfang 1: Bein áhrif. Losun frá starfsemi
    Um er að ræða þá losun sem verður til í rekstri samstæðunnar, s.s. vegna eldsneytisbruna farartækja eða gasleka af kælikerfum.
  • Umfang 2: Óbein losun vegna aðkeyptrar orku
    Hér er um að ræða losun sem verður til við framleiðslu á því rafmagni og heita vatni sem notað er í starfsemi Ósa og dótturfélaga.
  • Umfang 3: Óbein losun í virðiskeðju samstæðunnar
    Svo sem úrgangur og endurvinnsla, innanlands- og millilandaflug, ferðir starfsmanna til og frá vinnu og annað sem fellur til vegna starfseminnar.

Niðurstöður útreiknings á kolefnisspori Ósa
fyrir árið 2023

UmfangVinnubílarRafmagnHitiÚrgangurFlugferðirFerðir starfsmanna til og frá vinnuBílaleigubílarSamtals tCO₂ í g/ári
Umfang 1 154,3154,3
Umfang 210,34,415,0
Umfang 310,744,90,00,055,6
Samtals224,9

Vægi umhverfisþátta við val á birgjum og samstarfsaðilum

Sífellt eru gerðar auknar kröfur til Icepharma og Parlogis þegar kemur að umhverfisþáttum og við viljum gera jafn ríkar kröfur til þeirra aðila sem við veljum að eiga í samstarfi við. Með samstarfsaðila er átt við framleiðendur, fyrirtæki og einstaklinga sem sjá samstæðunni eða félögum innan samstæðunnar fyrir vörum og þjónustu. Samstarfsaðilar okkar skulu starfa samkvæmt viðeigandi lögum og reglum þegar kemur að umhverfismálum og afar mikilvægt er að samstarfsaðilar okkar þekki umhverfisáhrif starfsemi sinnar og vinni að því með markvissum hætti að draga úr neikvæðum áhrifum hennar á umhverfið.

Þrátt fyrir að vottanir séu ekki fullkomnar má leiða að því líkur að vara sem hefur slíka vottun sé ólíklegri en ella til að hafa neikvæð áhrif á líffræðilega fjölbreytni. Icepharma vinnur stöðugt að því að auka hlutfall söluvara sem hafa vottun um lífræna eða sjálfbæra framleiðslu.

Sonett, stofnað árið 1977, er frumkvöðull í framleiðslu á vistvænum þvotta- og hreinsiefnum. Fyrirtækið leggur áherslu á að nota lífræn hráefni sem brotna niður í náttúrunni, eru án ensíma, petrokemískra yfirborðsvirkra efna, gerviilmefna, litarefna og rotvarnarefna. Þau nota til dæmis plöntuafurðir eins og sykur og jurtaseyði úr lífrænum plöntum. Sonett leggur einnig áherslu á samfélagslega ábyrgð, þar sem þau styðja við þátttöku fatlaðra á vinnumarkaði og veita föngum tækifæri til atvinnuþátttöku, auk þess sem fyrirtækið er rekið sem sjálfseignarstofnun (Sonett) (Nature Capital International).

Natracare framleiðir lífrænar og náttúrulegar tíðavörur fyrir konur, svo sem bindi og túrtappa. Vörurnar eru unnar úr lífrænum bómull og eru án klórs, ilmefna og gerviefna. Fyrirtækið skuldindur sig til að draga úr umhverfisáhrifum sínum með því að nota sjálfbær hráefni og umbúðir sem eru niðurbrtanlegar og endurvinnanlegar. NatraCare hefur einnig fengið fjölda vottana fyrir umhverfisábyrgð sína, þar á meðal fSoil Association og Ethical Consumer.

Clipper framleiðir lífrænt te sem er bæði Fairtrade-vottað og lífrænt vottað. Fyrirtækið leggur áherslu á sjálfbæra framleiðslu og stuðning við bændur í þróunarlöndum. Teið þeirra er ræktað með náttúrulegum áburði og án skordýraeiturs. Clipper notar endurvinnanlegar umbúðir til að minnka umhverfisáhrif sín. Fyrirtækið leggur áherslu á heiðarleika og gegnsæi í framleiðsluferlinu.

Holle framleiðir lífrænar barnamatsvörur og leggur áherslu á að nota hráefni sem eru ræktuð án notkunar á eiturefnum eða tilbúnum áburði. Fyrirtækið er Demeter-vottað, sem þýðir að það fylgir ströngustu stöðlum í lífrænni ræktun. Holle vinnur einnig að því að styðja sjálfbæra landbúnaðarhætti og dregur úr umhverfisáhrifum sínum með því að nota umbúðir sem eru endurvinnanlegar.

NOW framleiðir bætiefni og heilsuvörur og hefur skuldbundið sig til að draga úr umhverfisáhrifum sínum með fjölbreyttum aðgerðum. Þeir nota endurvinnanlegar umbúðir, styðja við sjálfbæra hráefnisöflun og hafa innleitt orkusparandi aðgerðir í framleiðsluferlinu. NOW hefur einnig innleitt fjölbreyttar aðgerðir til að draga úr úrgangi og bæta umhverfisvitund starfsmanna sinna. 

Nike hefur tekið stór skref í átt að sjálfbærni með því að innleiða umfangsmiklar endurvinnsluaðgerðir og nota sjálfbær hráefni í framleiðslu sinni. Fyrirtækið hefur einnig innleitt aðferðir til að draga úr vatnsnotkun og koltvísýringslosun í framleiðsluferlinu. Nike hefur sett markmið um að auka notkun á endurunnum efnum í vörum sínum og minnka umhverfisáhrif framleiðslu. 

MUNA býður upp á bragðgóðar matvörur í hæstu gæðum og 100% lífrænt vottaða vöruflokka. Samstarfsaðilar okkar eru með þeim virtustu í Evrópu. MUNA hefur heiðarleika og gagnsæi að leiðarljósi og við veljum ætíð hollari valkostinn í okkar vöruval. MUNA matvörur bera bæði merki Evrópulaufsins og Túns vottunarstofu. Nánar á ww.muna.is. 

Vægi umhverfisþátta

”Við finnum vel fyrir því að vitundarvakning hefur orðið meðal samstarfsaðila okkar og birgja þegar kemur að vöruframboði og vægi umhverfisþátta í því samhengi. Starfsmenn Heilbrigðissviðs Icepharma eru alltaf að skoða nýjar og umhverfisvænar lausnir fyrir heilbrigðiskerfið. Sem dæmi hófum við nýlega sölu á umhverfisvænum hönskum sem brotna hratt niður í náttúrunni og umhverfisvænum nálaboxum sem draga umtalsvert úr losun CO2, bæði við framleiðslu og brennslu.” 

Hjörtur Gunnlaugsson, framkvæmdastjóri Heilbrigðissviðs Icepharma

Innleiðing nýskapandi og umhverfisvænni heilbrigðislausna

Heilbrigðisþjónusta hefur breyst og þróast í takt við umbyltingu tækniþróunar. Fjarheilbrigðisþjónusta er orðin ört vaxandi hluti almennrar heilbrigðisþjónustu en í henni felst nýting stafrænna samskipta- og upplýsingatækni við veitingu þjónustunnar þar sem aðilar eru ekki á sama stað á þeim tíma þegar þjónustan er veitt.

Velferðartækni vísar til notkunar á stafrænum tæknilausnum í heilbrigðisþjónustu sem styður búsetu einstaklinga í heimahúsi. Velferðartækni er þannig ætlað að auka lífsgæði einstaklinga með því að stuðla að aukinni vellíðan, sjálfstæði, öryggi, virkni og þátttöku.

Kostir fjarheilbrigðisþjónustu og notkunar á velferðartækni við veitingu hennar eru fjölmargir. Einn er sá að um töluvert vistvænni kost er að ræða. Með því að draga úr ferðalögum bæði heilbrigðisstarfsmanna og skjólstæðinga við veitingu heilbrigðisþjónustu og lágmarka óþarfa komur á heilsugæslu og aðrar móttökur stuðlar fjarheilbrigðisþjónusta og notkun á velferðartækni að jákvæðum umhverfisáhrifum.

Nauðsyn er á áframhaldandi innleiðingu nýsköpunar og tækni í heilbrigðiskerfið sem hefur það að markmiði að stuðla að aukinni skilvirkni og einföldun en um leið þjónusta betur skjólstæðinga heilbrigðiskerfisins. Icepharma vill vera leiðandi í mótun heilsu- og velferðarsamfélags framtíðarinnar með því að bjóða upp á nýskapandi lausnir fyrir íslenskt samfélag sem stuðla í senn að jákvæðum umhverfisáhrifum.

Heilbrigðisþjónusta í örri þróun

”Lyfjaskammtararnir frá Evondos eru gott dæmi um velferðartækni sem hefur borið góðan árangur við veitingu fjarheilbrigðisþjónustu. Um 350 Íslendingar hafa notað lyfjaskammtarana sem hafa gefið um 230.000 lyfjapoka, u.þ.b. 500 lyfjapoka á degi hverjum. Notkun lyfjaskammtaranna dregur verulega úr þörf fyrir akstur – með tilheyrandi útblæstri – á milli heimila eldra fólks til þess eins að skammta þeim lyf. Þannig má nýta hverja heimsókn betur, til dæmis í dýrmætar stundir með fólkinu sem treystir á stuðning heimahjúkrunar.

Helga Dagný Sigurjónsdóttir, deildarstjóri Icepharma Velferð

Lágmörkun umhverfisáhrifa við vörustýringu og vörudreifingu

Parlogis eru sérfræðingar í vörustjórnun og leggja mikla áherslu á umhverfisvæna starfsemi og samfélagslega ábyrgð. Fyrirtækið einblínir á að lágmarka umhverfisáhrif sín með ýmsum aðgerðum.

Parlogis leggur áherslu á sjálfbærni í allri sinni starfsemi. Þeir leitast við að minnka kolefnisspor sitt með því að hámarka skilvirkni í flutningum og aðfangakeðjuferlum, sem hjálpar til við að lágmarka eldsneytisnotkun og losun. 

Fyrirtækið rekur tvö vöruhús í Reykjavík, tileinkuð lyfjum, heilbrigðisvörum og neytendavörum. Unnið er að því að draga úr orkunotkun í vöruhúsunum, nota fjölnota ílát og fylgja bestu starfsvenjum í úrgangsstjórnun og endurvinnslu til að draga úr umhverfisáhrifum. 

Parlogis fylgir ströngum gæðastöðlum og er vottað samkvæmt ISO 9001 staðlinum. Þessi vottun leggur áherslu á stöðugar umbætur og skjalfesta vinnuferla. Einnig er kröfum GMP (Good Manufacturing Practice) og GDP (Good Distribution Practice) fylgt, sem styður við skilvirka og umhverfisvæna starfsemi.

Sem hluti af Ósar samsteypunni vinnur Parlogis náið með systurfyrirtæki sínu, Icepharma, og öðrum viðskiptavinum að því að bæta lífsgæði borgaranna með því að útvega hágæða lyf, lækningatæki og heilbrigðisvörur. Þessi samvinna tryggir heildræna nálgun á sjálfbærni í öllum þáttum starfseminnar.